شناخت خواص زعفران و مصرف آگاهانه آن
شناخت خواص زعفران و مصرف آگاهانه آن
شناخت خواص مواد غذایی در مصرف بجا و بهموقع آنها تاثیر زیادی دارد. این موضوع در برخی مواد غذایی که یکی از خواص چشمگیرتر بوده و شناخت عمومیتری نسبت به آن وجود دارد از اهمیت بیشتری برخوردار است. به عنوان نمونه در مصرف زعفران خاصیت رنگدهندگی و عطر آن بیشتر مد نظر قرار دارد. این در حالی است که خواص زعفران تنها به عطر و طعم آن محدود نبوده و دایره وسیعتری را شامل میگردد. در اینجا سعی داریم خواص مهم این گیاه را برای علاقهمندان آن تشریح نماییم. چه بسا برخی افراد با آگاهی از مطالب عنوان شده در چگونگی مصرف این گیاه ارزشمند و یا زمان مصرف آن تجدید نظر نمایند.
اثر نشاطآوری، ضد افسردگی و آرامبخشی زعفران
بسیاری از افراد از خاصیت نشاط و شادیآوری زعفران آگاهی دارند. این موضوع در طب سنتی نیز تایید شده است. خاصیت شادی بخشی زعفران، بهبود جریان گردش خون را در پی دارد. این موضوع در افراد بیمار و دارای درد، تسکین و کاهش درد را در پی دارد که میتواند با بهبود روحیه بیمار، او را از نظر روحی روانی تقویت نماید. در صورتیکه قصد بهرهگیری از خاصیت آرامبخشی زعفران را دارید سعی کنید علاوه بر استفاده از آن در غذا، حداقل یک فنجان چای زعفران را در روز مصرف نمایید.
تحقیقات امروزی نیز نشان داده مصرف مستمر و البته مناسب زعفران (نه بیش از حد) از بروز افسردگی جلوگیری مینماید.
فراموش نکنید در صورتی که قصد رفتن به مراسم حزن و اندوه و همراهی آن را دارید، از مصرف زعفران خودداری کنید.
خواص زعفران و بینایی
زعفران سلولهای بینایی چشم را در برابر آسیب محافظت میکند. جلوگیری از کاهش دید در سنین پیری و نیز بهبود دید در افراد دارای اختلالات بینایی، از موارد مهمی است که در رابطه با خواص زعفران مطرح میگردد. بیماری «AMD» یا پیری شبکیه چشم یک بیماری چشمی است که معمولا بعد از ۵۰ سالگی رخ میدهد و دید مرکزی فرد را کاهش میدهد. در بیماری نوع خشک «ای ام دی» که ۹۰درصد مبتلایان را شامل میشود، رسوبات زرد رنگی در ناحیه مرکز بینایی تشکیل میگردد. مصرف مداوم زعفران میتواند از بروز این بیماری جلوگیری نماید. فرد مبتلا به این بیماری نیز میتواند با مصرف زعفران، روند رو به رشد این بیماری را کند نموده و یا حتی بهبود یابد. سلولهای آسیب دبده چشم میتواند با مصرف زعفران احیاء گردد.
علاوه بر موارد مطح شده، مصرف گیاه ارزشمند زعفران، باعث محافظت از چشم در برابر آثار مخرب نور خورشید میگردد. مطابق یکی از تحقیقات مراکز دانشگاهی، تنظیم کارکرد سلولهای بینایی و محافظت از آنها در مقابل آسیبها، از خواص زعفران میباشد. مصرف زعفران همچنین جلوگیری از پیشرفت بیماریهای ژنتیک چشم را در پی دارد.
باتوجهبه موارد فوق، مصرف زعفران بهخصوص برای کسانیکه بیماری چشمی داشته و یا افراد مسن، بسیار سودمند است.
زعفران و پیشگیری از سرطان
بر اساس تحقیقات انجام شده، زعفران با داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی، ضد سرطان بوده و در پیشگیری از بروز این بیماری میتواند تاثیر بسزایی داشته باشد. بر این اساس، استفاده از زعفران از بروز توالیهای ژنی سرطانزا جلوگیری نموده و در ترمیم مولکولهای دی ان ای آسیب دیده نقش مهمی ایفا میکند. با مصرف زعفران بخشهایی که نشانه اولیه وجود سرطان میباشند بهوضوح کاهش یافته و روند پیشرفت بیماری بهمراتب کندتر میگردد. یکی از موارد مهمی که در این زمینه قابل ذکر میباشد مهار کردن خطر ایجاد سلولهای سرطانی در کبد میباشد. اهمیت این موضوع زمانی روشنتر میگردد که بدانیم سرطان کبد پنجمین سرطان شایع در جهان و سومین عامل مرگ و میر در مبتلایان به سرطان میباشد.
اثرات مصرف زعفران در بارداری
مصرف زعفران در سه ماهه اول بارداری که به دوران بحرانی بارداری معروف میباشد خطرناک بوده و به جنین آسیب میرساند. مصرف زعفران در بارداری، باعث افزایش هورمون پروستاگلاندین در رحم شده و عضلات صاف رحم را تحریک میکند. این موضوع در سه ماهه اول بارداری که دوران تشکیل اندام جنین میباشد حتی میتواند سقط جنین را در پی داشته باشد بهگونهای که مصرف مقدار خاصی از زعفران را بهعنوان داروی سقط جنین نیز مطرح میکنند. در ماههای بعدی بارداری نیز استفاده از زعفران به دلیل خطرات احتمالی آن چندان توصیه نمیگردد. با این وجود گفته میشود مصرف متعادل آن مخصوصا در ماههای آخر بارداری میتواند به زایمان آسان کمک نماید. مطابق این نظریه زعفران در نسوج رحمی خاصیت ارتجاعی ایجاد کرده و زایمان را آسانتر میکند.
دیگر خواص زعفران
خواص زعفران محدود به موارد فوق نبوده و موارد بیشتری را شامل میشود که بهصورت خلاصه به آنها اشاره میگردد:
زعفران باعث افزایش اشتها شده و با بهبود عملکرد سیستم گوارش به هضم غذا و تقویت معده کمک میکند.
آرامبخش بوده و در درمان دردهای عصبی و کم خوابی موثر است.
تمرکز حواس را افزایش داده و در پیشگیری از آلزایمر و پارکینسون کاربرد دارد.
خونساز بوده و گردش خون را آسان میکند.
با کمک به گردش خون، اختلالات کلیه، مثانه و کبد را رفع میکند.
زعفران در تنظیم شدن قند خون و نیز کاهش دادن کلسترول خون موثر است.
از آنجا که دارای طبیعت گرم میباشد، سرفه را رفع نموده و در درمان برونشیت کاربرد دارد.
استفاده موضعی از زعفران، جای زخم و سوختگی را سریعتر درمان میکند.
حل کردن زعفران در شیر ولرم و نوشیدن آن، از خشکی و خارش پوست جلوگیری میکند.
مالیدن جوشانده زعفران بر روی عضلات دارای کوفتگی و مشکل رماتیسمی، در برطرف کردن این مشکلات کاربرد دارد.
مضرات زعفران
بایستی توجه کرد با وجود خواص فراوانی که برای زعفران ذکر شده است، مصرف بیش از حد آن نیز میتواند مضراتی در پی داشته باشد. از جمله این موارد رقیق شدن بیش از حد خون و بروز برخی خونریزیها میباشد. مصرف زیاد زعفران، رنگ پوست را تغییر میدهد. در دوران قاعدگی نیز مصرف زیاد آن باعث افزایش اضطراب میگردد. همچنین به دلیل داشتن طبیعت گرم میتواند از دست دادن آب بدن و بروز اسهال را در پی داشته باشد. در مورد تاثیرات منفی زعفران در دوران بارداری نیز در بالا توضیح داده شده است. نکته قابل ذکر اینکه بهرهگیری مناسب از خواص زعفران منوط به استفاده متعادل و بجا از این گیاه و نیز غیر تقلبی بودن آن میباشد. با توجه به وجود انواع زعفران در بازار، توصیه میکنیم روشهای تشخیص زعفران واقعی از زعفران تقلبی را در مقاله مربوطه در همین سایت مطالعه نمایید.
مطالعه مقالات زیر نیز توصیه میگردد:
- نکات مهم در ارتباط با کشت زعفران
- خواص انجیر در تغذیه و درمان
- روش تهیه انجیر خشک در باغ و در منزل
- موارد مصرف و منع مصرف گلرنگ
- خواص بادام کوهی و مضرات آن را بشناسید
- خواص و مضرات شیره انگور یا دوشاب
منابع
در تهیه مقاله فوق، از مطالب مشابه در سایتهای آکاایران، بیتوته، دونفره و زعفراناحیائی نیز بهرهگیری شده است.